Gawron jest większy i masywniejszy od kawki, różni się także charakterystyczną białą obwódką wokół dzioba
Żyje w otwartych terenach rolniczych z rozproszonym zadrzewieniem, wsiach i miastach. Nie występuje w rozległych miastach. Kolonie lęgowe ma zawsze w pobliżu wody. Zimę spędza na terenach wolnych od śniegu lub w pobliżu miast. Gawrony próbują zakładać kolonie lęgowe na drzewach między domami, ale mieszkańcy przepędzają je z powodu hałasu, jaki te ptaki czynią (podobnie jak kawki).
Lęgną się w koloniach liczących od kilku tuzinów do 1000 par. Od marca można obserwować na polach jedno z niewielu już ptasich „widowisk”: z daleka widać kołujące w powietrzu gawrony i słychać gwar rozprawiających ptaków. W marcu dorosłe gawrony tokują przed swoimi długoletnimi towarzyszami życia wykonując ukłony i wydając pieszczotliwe tony. W tym czasie młode gawrony toczą bezkrwawe walki. Inne rozpoczęły już budowanie gniazda i odłamują gałęzie lub kradną je z niestrzeżonych gniazd innych ptaków. W czasie wysiadywania jaj przez samicę samiec odpoczywa koło niej. Jeśli zbliża się jakiś ptak drapieżny, wszyscy mieszkańcy kolonii lecą mu naprzeciw z głośnym krakaniem. Samiec karmi samicę i młode z wola. Lęgi zaczynają się w połowie kwietnia, a wysiadywanie trwa 16 do 18 dni. Później pisklęta muszą spędzić jeszcze ok. 30 dni, aż wylecą z gniazda w końcu maja. Samica wysiaduje od złożenia pierwszego jaja, tak, że młode różnią się wiekiem i wielkością. W ostatnich dniach przed wylotem młodych z gniazda jedzenie przynoszą im oboje rodzice.
W koloniach lęgowych gawronów nierzadko żyją i lęgną się różni współlokatorzy: sroki, kawki, a także pustułki. W południowo-wschodniej Europie powstają kolonie mieszane wron, czapli, kormoranów i ibisów.
Gawrony są piechurami, chodzą podobnie jak kuraki i szukają pożywienia na ziemi. Zjadają przede wszystkim owady, poza tym myszy i inne małe zwierzęta, nie gardzą też pokarmem roślinnym, jak zboże czy ziemniaki. Omijają taką roślinność, która zasłania im widoczność, widoczność, więc gęste zarośla i lasy, nie przeszukują drzew. Tam, gdzie uprawiane jest rolnictwo tradycyjne, gawrony – zjadając szkodliwe owady i myszy, są pożyteczne, gdzie jednak owady giną na wskutek stosowania oprysków, a myszy nie znajdują sprzyjających warunków do życia, gawrony mogą czynić pewne szkody w zasiewach zbóż i uprawach ziemniaków.
Wschodnioeuropejskie gawrony są zimą corocznymi gośćmi w środkowej i zachodniej Europie. Wędrują w ciągu dnia, zwykle w towarzystwie kawek. Na zimowych terenach zbierają się, co wieczór tysiące ptaków na nocleg na swoich drzewach, które czasami, ku niezadowoleniu mieszkańców, rosną w środku wsi. W ciągu dnia stada gawronów krążą w promieniu 20 km po polach i wysypiskach śmieci, gdzie czasami połykają zupełnie niejadalne rzeczy. W styczniu młodym ptakom wypadają pióra wokół nasady dzioba i powstają tam charakterystyczne nagie miejsca, które powiększa się z upływem lat, tworząc tak zwaną „twarz”.